Oan sai và quyền con người ở VN

(Tin tức thời sự) - Để tránh oan sai, Hiến pháp khẳng định tòa án xét xử phải bảo đảm nguyên tắc tranh tụng, nghĩa là phải có người bào chữa, phải có luật sư.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường  đã nói như vậy trong Chương trình Dân hỏi Bộ trưởng trả lời tối 9/3.

Theo đó, Bộ trưởng đã luận giải nhiều vấn đề liên quan hoàn thiện thể chế để nhanh chóng đưa Hiến pháp đi vào cuộc sống.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Hà Hùng Cường

Liên quan đến quyền con người, Bộ trưởng khẳng định, theo dự kiến mà Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành, và Chính phủ cũng căn cứ vào đó đã ban hành, có đến 28 đạo luật sắp tới đây cần được sửa đổi bổ sung, cần được ban hành mới để chúng ta cụ thể hóa trực tiếp những quy định của Hiến pháp về quyền con người, quyền công dân.

Trong 28 văn bản đó, có 12 văn bản thuộc lĩnh vực quyền dân sự chính trị và 16 văn bản thuộc lĩnh vực quyền kinh tế văn hóa xã hội của người dân. Hiện nay tất cả đang được Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

"Tới đây Quốc hội họp sẽ thông qua chương trình xây dựng pháp luật của 2015, về cơ bản là được ưu tiên, cho nên những luật, bộ luật về quyền con người, quyền công dân sẽ được Quốc hội xem xét ban hành trong năm 2015, 2016 có những vấn đề trong năm 2014 này đã được thực hiện rồi", Bộ trưởng nói.

Một vấn đề mà vừa qua dư luận xã hội và ngay cả diễn đàn Quốc hội rất quan tâm tới một số vụ án oan sai, trong đó quyền bào chữa, quyền tự bảo vệ của người dân trong quá trình tố tụng chưa được bảo đảm, ví dụ như vụ “ông Nguyễn Thanh Chấn ở Bắc Giang”.

Tuy nhiên, theo bộ trưởng Bộ Tư pháp, điều này đã được sửa đổi bổ sung và quy định rất sâu sắc trong bản Hiến pháp 2013.

Ví dụ như, lần đầu tiên Hiến pháp khẳng định tòa án xét xử phải bảo đảm nguyên tắc tranh tụng, có nghĩa là phải có người bào chữa, phải có luật sư.

Thứ hai, quyền được mời luật sư bào chữa đã được mở rộng ra một cách đáng kể. "Trước đây theo quy định của Hiến pháp, cũng như của Bộ luật Tố tụng hình sự, người dân có quyền mời luật sư khi mà bị khởi tố bị can. Còn bây giờ Hiến pháp đã bổ sung là người bị bắt, kể cả bắt quả tang rồi người bị giữ, tạm giữ, người bị tạm giam, người bị điều tra đều có quyền tự mình bào chữa hoặc mời luật sư bào chữa, để làm sao tránh những sự oan sai", Bộ trưởng khẳng định.

Một điều quan trọng nữa, trong Hiến pháp lần này làm rõ hơn nguyên tắc suy đoán vô tội. Trước đây, quy định rằng người ta không có tội, khi nào chưa có bản án có hiệu lực của tòa án kết tội người đó. Bây giờ thêm một điều kiện rất quan trọng đó là việc buộc tội đó phải được chứng minh thì mới có bản án.

Một điểm nữa Hiến pháp cũng quy định yêu cầu người bị xét xử phải được tòa án xét xử đúng trình tự và đúng thời hạn luật định.

"Tất cả những điều đó đều là những quy định mở, để cho những bộ luật, đạo luật sắp tới đây có những quy định cụ thể bảo vệ cho những người chẳng may rơi vào vòng lao lý như vậy để làm sao khắc phục được những oan sai như trường hợp của ông Chấn vừa qua", Bộ trưởng nói.

Bộ trưởng Tư pháp cũng nhấn mạnh: chưa bao giờ Hiến pháp chúng ta quy định là việc bắt giữ, giam người phải theo luật định. Đây là lần đầu tiên Hiến pháp nước ta quy định rất nguyên tắc như vậy. Hiện nay đang xây dựng luật về tạm giữ, tạm giam để thực hiện quyền đó.

Phương Nguyên (Đất Việt )