Giáo sư Carl Thayer
Học viện Quốc phòng Úc
Cập nhật: 09:32 GMT - thứ bảy, 5 tháng 4, 2014
Liệu Trung Quốc có đẩy Việt Nam và Philippines trở thành một liên minh không chính thức?
- BTTD: Nếu VN liên minh với Philipines, Nhật và các nước có tranh chấp Biển Đông với TQ thì VN mới bảo vệ được toàn vẹn lãnh hải. Nếu VN vẫn coi TQ là bạn "4 tốt, 16 vàng" và đàm phán song phương về tranh chấp Biển Đông thì lãnh hải của VN đã, đang, sẽ bị TQ lấn chiếm.
Việt Nam và Philippines đang mở rộng hợp tác trên nhiều lĩnh vực, nhưng liệu điều này có dẫn tới một mối quan hệ đồng minh?
Các bài liên quan
Walden Bellow, thành viên của Đảng Akbayan (Đảng Công dân Hành Động) tại Hạ viện Philippines, gần đây đã có một bài viết trên trang Foreign Policy in Focus với tựa: "Một liên minh mới chớm nở: Việt Nam và Philippines đối đầu với Trung Quốc."
Bello cho rằng "Phillipines và Việt Nam là những đồng minh theo lẽ tự nhiên vì đều phải đối mặt với tham vọng bá quyền của Trung Quốc ở Đông Á. Cả hai đều là đối tác của nhau trong khối ASEAN và nhiều khả năng sẽ xích lại gần nhau hơn trước sự phô trương quyền lực ngày càng trơ tráo của Trung quốc, khi nước này tuyên bố chủ quyền với 80% Biển Đông".
Philippines và Việt Nam chia sẻ quan điểm chung cũng như mối lo ngại trước sự hung hăng của Trung Quốc trên Biển Đông.
Điều này đã khiến các hoạt động ngoại giao cũng như sự phối hợp với các tổ chức đa phương, trong đó có ASEAN, được đẩy mạnh.
Trong 5 năm qua, mối quan hệ hợp tác quốc phòng giữa Việt Nam và Philippines vẫn còn thiếu đồng nhất, dù có một tiến độ đều đặn, và một liên minh giữa hai nước vẫn còn là điều xa vời.
Mở rộng quan hệ
"Một liên minh giữa hai nước vẫn còn là điều xa vời."
Philippines và Việt Nam đã đạt được Biên bản ghi nhớ (MOU) về Hợp tác Quốc phòng vào ngày 26/10 năm 2010. Văn bản này được Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phùng Quang Thanh và người đồng cấp Philippines, ông Voltaire Gazmin, ký ở Hà Nội, bên lề một chuyến thăm của Tổng thống Benigno Aquino.
Biên bản ghi nhớ bao gồm những điều khoản quy định các cuộc gặp giữa đại diện quân đội hai nước, trao đổi thông tin trong công tác phòng chống khủng bố, hợp tác trong đào tạo và huấn luyện quân sự, phối hợp tìm kiếm cứu hộ cũng như hợp tác phát triển công nghệ và thiết bị quân sự. Một tổ công tác hỗn hợp đã được thiết lập để phụ trách việc thực hiện bản ghi nhớ này.
Một năm sau đó, Philippines và Việt Nam ký thêm một thỏa thuận nhằm đẩy mạnh công tác bảo đảm an ninh hàng hải giữa Lực lượng tuần duyên Philippines và Cảnh sát biển Việt Nam.
Thỏa thuận này được xây dựng nhằm giải quyết vấn đề tàu cá của nước này đi vào khu đặc quyền kinh tế (EEZ) của nước kia, đồng thời cũng bao gồm một điều khoản quy định việc giáo dục cho ngư dân phải tôn trọng ranh giới EEZ.
Quan hệ hợp tác giữa hải quân hai nước được đẩy mạnh hơn nữa vào tháng Ba năm 2012, trong các cuộc đối thoại được tổ chức tại Hà Nội giữa Tư lênh hải quân Philippines, Phó Đô đốc Alexander Pama, và Tư lệnh Hải quân Nhân dân Việt Nam, Đô đốc Nguyễn Văn Hiến.
Phó Đô đốc Alexander Pama và Đô đốc Nguyễn Văn Hiến đã ký Biên bản ghi nhớ về Tăng cường hợp tác song phương và Chia sẻ thông tin giữa hải quân hai nước.
Văn bản này bao gồm một điều khoản quy định việc thiết lập đường dây nóng giữa lực lượng bảo vệ bờ biển của hai nước nhằm giám sát các sự cố trên biển như hải tặc và xâm phạm lãnh hải.
Biên bản ghi nhớ cũng mở ra khả năng hợp tác giữa hai nước trong ngành đóng tàu, theo lời đề nghị của Phó Đô đốc Pama, sau chuyến thăm nhà máy sửa chữa và đóng tàu hải quân và dân sự X46.
Tư lệnh hải quân hai nước cũng đã ký Quy trình Điều hành chuẩn (SOP), quy định sự tương tác giữa hải quân Việt Nam và Philippines trong vùng biển lân cận các đảo Song Tử Đông và Song Tử Tây.
Trung Quốc cảnh báo
"Ý tưởng về các cuộc tuần tra chung bị dẹp qua một bên và được thay thế bằng các trận giao hữu bóng đá và bóng rổ "
Theo các điều khoản trong SOP, hai bên thống nhất về việc tổ chức tuần tra dọc biên giới hàng hải chung.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngay lập tức đã lên tiếng cảnh báo trước bất kỳ cuộc tập trận nào giữa hải quân Việt Nam và Philippines.
Có vẻ như điều này đã khiến ý tưởng về các cuộc tuần tra chung bị dẹp qua một bên và được thay thế bằng các trận giao hữu bóng đá và bóng rổ giữa các binh sỹ hải quân hai nước đóng quân ở quần đảo Trường Sa.
Ngày 23/7 năm 2013, Trung tướng Nguyễn Quốc Khánh, Phó Tổng tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, đã có buổi đón tiếp Trung tướng Noel A. Coballes, Tư lệnh Lục quân Philippines, tại Hà Nội.
Cả hai bên đã cùng xem xét tiến độ thực hiện Biên bản ghi nhớ năm 2010 và thống nhất về việc thiết lập kênh đối thoại giữa quân đội hai nước.
Vào cuối tháng Bảy, đầu tháng Tám năm 2013, Ngoại trưởng Philippines Albert Del Rosario và Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã chủ trì cuộc họp lần thứ bảy của Ủy ban Hỗn hợp Việt Nam-Philippines về Quan hệ hợp tác Song phương tại Manila.
Cuộc họp này có nội dung xem xét tiến độ thực hiện các thỏa thuận về hợp tác song phương trong giai đoạn 2011-2016.
Các cuộc đối thoại cũng đề cập đến việc đối phó với Trung Quốc trong vấn đề tranh chấp chủ quyền ở Biển Đông, hợp tác an ninh hàng hải, cũng như các thông tin liên quan đến các hành động xâm phạm lãnh thổ bất hợp pháp.
Trung Quốc đã lên tiếng chống lại bất kỳ cuộc tập trận chung nào giữa Việt Nam và Philippines
'Quyết tâm đẩy mạnh hợp tác'
Vào cuối tháng Tám, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Gazmin và người đồng cấp Việt Nam, Đại tướng Phùng Quang Thanh, đã có cuộc gặp tại Manila để đánh giá tiến độ trong công tác hợp tác quốc phòng.
Các đề tài thảo luận giữa Bộ trưởng Gazmin và Bộ trưởng Phùng Quang Thanh bao gồm tình hình an ninh ở Biển Đông, chính sách chuyển trọng tâm sang khu vực châu Á-Thái Bình Dương của Hoa Kỳ, cũng như hợp tác trong các vấn đề hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai trong tương lai.
Một thông cáo do Bộ Quốc phòng Philippines đăng tải sau đó cho biết, kể từ năm 2010, "quan hệ quốc phòng giữa hai nước đã có những tiến bộ thông qua các chuyến thăm cấp cao, trao đổi nhân sự và thông tin," phản ánh "quyết tâm của cả hai nước nhằm đẩy mạnh sự hợp tác trong việc phát triển khả năng quốc phòng."
Bộ trưởng hai nước đã đồng ý gia hạn Biên bản ghi nhớ hợp tác quốc phòng năm 2010 nhằm tạo tiền đề cho các cuộc đối thoại chính sách quốc phòng ở cấp thứ trưởng.
Sau cuộc gặp ở cấp bộ trưởng, Phó Tổng Tham mưu trưởng Quân đội nhân dân Việt Nam, Trung tướng Võ Văn Tuấn, đã tiếp đón Thiếu tướng John S Bonafos, Tư lệnh Tác chiến đặc biệt của Philippines tại Hà Nội ngày 9/10.
Cả hai đã nhất trí tăng cường hợp tác giữa hải quân, không quân, lục quân và lực lượng tuần duyên. Tuy nhiên, không có chi tiết cụ thể nào về cuộc gặp này được công bố.
Ngày 21/3 năm nay, Phó Đô đốc hải quân Philippines Jose Luis M. Alano đã dẫn đầu một phái đoàn của Hải quân Philippines đến thăm Việt Nam.
Ông Alano đã bày tỏ sự quan tâm về việc hợp tác đào tạo bằng cử nhân cho các học viên hải quân.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Thanh cho rằng hải quân hai nước cần nâng cao hợp tác trong việc chia sẻ thông tin tình báo thông qua các đường dây nóng giữa bộ quốc phòng hai nước, tổ chức các cuộc diễn tập chung về tìm kiếm cứu nạn, cũng như hợp tác đào tạo và huấn luyện quân sự chuyên nghiệp.
Không thể thành liên minh
"Những quan hệ hợp tác quốc phòng trong thời điểm hiện tại không có khả năng sẽ phát triển thành một liên minh quân sự không chính thức nhằm chống lại Trung Quốc."
Nếu nhìn lại mối quan hệ quốc phòng Philippines-Việt Nam kể từ năm 2010, có thể thấy rằng, quan hệ hợp tác giữa hai bên vẫn đang tiến triển, nhưng chỉ ở mức độ sơ đẳng.
Hai nước vẫn chưa tổ chức các cuộc thao tập quân sự thực tế nhằm nhằm nâng cao khả năng tương tác.
Philippines sắp ký một thỏa thuận nhằm tăng cường hợp tác quốc phòng với Hoa Kỳ. Tuy nhiên, Việt Nam lại tỏ ra do dự trong việc đi từ các hoạt động hợp tác giữa hải quân hai nước đến các bài thao tập quân sự chung bao gồm việc trao đổi các kỹ năng chiến đấu.
Nói tóm lại, Philippines và Việt Nam sẽ phát triển một mối quan hệ chính trị-ngoại giao gần gũi nhằm đối phó với sự hung hăng của Trung Quốc trên Biển Đông.
Thế nhưng, mối quan hệ hợp tác quốc phòng trong thời điểm hiện tại không có khả năng sẽ phát triển thành một liên minh quân sự không chính thức nhằm chống lại Trung Quốc.
Theo bbc
Theo bbc
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét