Năm 1904, Công ty Đường sắt Đông Dương (CFI) quyết định xây dựng ở Vinh một nhà máy sửa chữa xe lửa.
Mùa thu năm 1904, đại diện của IFC đã đàm phán để mua 40 ha đất của dân làng Yên Dũng (Trường Thi, Tp. Vinh). Hai bên thỏa thuận giá đất, ngoài ra còn có tiền đền bù mùa màng và di dời những ngôi mộ nằm trong cánh đồng cần giải tỏa. CFI hứa sẽ tuyển nông dân của làng vào làm công nhân. Theo thỏa thuận, nông dân sẽ nhận đủ tiền trong mùa đông.Nhưng đến 19/3/1905, các khoản thanh toán vẫn chưa được thực hiện.
Dân làng liền phản đối. Họ cử đại diện đến Tòa Công sứ Vinh giải quyết, nhưng không có kết quả. Ngày 13/8/1905, CFI bắt đầu xây dựng nhà xưởng. Dân làng liền kéo nhau ra hiện trường đòi tiền và không cho xây dựng. Nhà thầu tạm dừng nhưng vẫn muốn tiếp tục xây dựng. Ngày 15/8, đại diện dân làng lên gặp Công sứ Vinh Maurice Sestier.
Ngày 16/8, vì kiến nghị không được giải quyết, hàng trăm dân làng đã tràn ra đồng, thu giữ vật liệu xây dựng, tuyên bố không cho xây dựng cho đến khi nhận đủ tiền. Công sứ Vinh Sestier phải thông báo cho Toàn quyền An Nam Ernest Moulié và Toàn quyền Đông Dương. Ngày 17/8/1905, Hàng ngàn người biểu tình chiếm vị trí xây dựng. Hoảng sợ trước quy mô của cuộc biểu tình, Công sứ Sestier đã đến hiện trường yêu cầu giải tán cuộc biểu tình. Đại diện của làng yêu cầu thanh toán ngay tiền theo thỏa thuận, đòi tăng tiền lên 3 lần để bồi thường cho việc thanh toán chậm.
Công sứ Vinh điều 50 lính đến để giải tán đám đông. Lúc này đi đầu đoàn biểu tình là những người phụ nữ khỏa thân, tay cầm chổi nhúng nước tiểu và phân, dẫn đầu là bà Đinh Thị Trược, họ cũng mang theo một cỗ quan tài. Dân làng đã xô xát với quân lính.
Tình hình căng thẳng, sợ dân bạo loạn nên chính quyền thực dân Pháp phải nhượng bộ. Tháng 9/1905, dân làng đã nhận được mọi khoản tiền theo yêu cầu. Nhà máy được xây dựng năm 1906, hoạt động năm 1907. CFI đã thuê nhiều đàn ông Yên Dũng vào làm trong nhà máy, Trường Thi thành nơi có số lượng công nhân đông ở Đông Dương, chỉ sau Nam Định và Sài Gòn.
(Theo "Les manifestations paysannes de Vinh en 1905" và Fb Phạm Xuân Cần).
Ảnh: Nhà máy xe lửa Trường Thi
Dân làng liền phản đối. Họ cử đại diện đến Tòa Công sứ Vinh giải quyết, nhưng không có kết quả. Ngày 13/8/1905, CFI bắt đầu xây dựng nhà xưởng. Dân làng liền kéo nhau ra hiện trường đòi tiền và không cho xây dựng. Nhà thầu tạm dừng nhưng vẫn muốn tiếp tục xây dựng. Ngày 15/8, đại diện dân làng lên gặp Công sứ Vinh Maurice Sestier.
Ngày 16/8, vì kiến nghị không được giải quyết, hàng trăm dân làng đã tràn ra đồng, thu giữ vật liệu xây dựng, tuyên bố không cho xây dựng cho đến khi nhận đủ tiền. Công sứ Vinh Sestier phải thông báo cho Toàn quyền An Nam Ernest Moulié và Toàn quyền Đông Dương. Ngày 17/8/1905, Hàng ngàn người biểu tình chiếm vị trí xây dựng. Hoảng sợ trước quy mô của cuộc biểu tình, Công sứ Sestier đã đến hiện trường yêu cầu giải tán cuộc biểu tình. Đại diện của làng yêu cầu thanh toán ngay tiền theo thỏa thuận, đòi tăng tiền lên 3 lần để bồi thường cho việc thanh toán chậm.
Công sứ Vinh điều 50 lính đến để giải tán đám đông. Lúc này đi đầu đoàn biểu tình là những người phụ nữ khỏa thân, tay cầm chổi nhúng nước tiểu và phân, dẫn đầu là bà Đinh Thị Trược, họ cũng mang theo một cỗ quan tài. Dân làng đã xô xát với quân lính.
Tình hình căng thẳng, sợ dân bạo loạn nên chính quyền thực dân Pháp phải nhượng bộ. Tháng 9/1905, dân làng đã nhận được mọi khoản tiền theo yêu cầu. Nhà máy được xây dựng năm 1906, hoạt động năm 1907. CFI đã thuê nhiều đàn ông Yên Dũng vào làm trong nhà máy, Trường Thi thành nơi có số lượng công nhân đông ở Đông Dương, chỉ sau Nam Định và Sài Gòn.
(Theo "Les manifestations paysannes de Vinh en 1905" và Fb Phạm Xuân Cần).
Ảnh: Nhà máy xe lửa Trường Thi
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét