Nước Nga cần Elsin mới?

ĐẤT VIỆT

(Hồ sơ) - Xin giới thiệu bài tiếp theo trong loạt bài phỏng vấn các nhân vật từng có quyền lực ở Nga trong thời kỳ M.Gorbachev – N. Elsin của tờ “Lenta.ru”.

• Tàu sân bay hạt nhân cánh ngược độc đáo của Liên Xô
• F-16 Thổ bắn rơi Su-24 Nga và bài học Nhật Bản-Liên Xô

(Người dịch đã giới thiệu với bạn đọc các bài trả lời phóng vấn của nguyên Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng N. Ruzkov, nguyên Phó tổng thống Nga A. Rutskoi) trong các số báo DVO trước).

>>Elsin, sóng gió nước Nga và bóng dáng người Mỹ >>Ngày đẫm máu và quyết định khiến Nga thoát hiểm

Lần này là bài trả lời phóng vấn của Iuri Lodkin - cựu tỉnh trưởng tỉnh Bryan về công việc của mình ở khu vực này, về những âm mưu của Tổng thống Nga đầu tiên (B.Elsin) cách chức ông, về “vành đai đỏ” của Nga và về con người đầy quyền lực Ghenady Burbulis.

Boris Elsin . Ảnh :Iuri Abramochkin/RIA Novosti

Sau đây là nội dung cuộc phỏng vấn đó :

Lenta.ru: Ông đánh giá (vai trò) những năm 90 trong đời sống chính trị và xã hội Nga như thế nào?

Iuri Lodkin: Mọi người có suy nghĩ rất khác nhau và vì thế mà họ đánh giá quãng thời gian đó khác nhau, nhưng những đánh giá tiêu cực là chủ yếu. Đặc biệt có rất nhiều đánh giá rất tiêu cực về những cải cách kinh tế.

Đánh giá như vậy là công bằng, bởi vì các xí nghiệp và nhà máy ngừng hoạt động, ngân sách tất cả các cấp trống rỗng. Giáo viên, bác sỹ, và nói chung những người hưởng lương từ ngân sách nhiều tháng trời không được nhận lương. Tình hình như vậy cũng xảy ra với đại đa số các xí nghiệp có tình trạng đình công.

Tình trạng bần cùng của nhân dân đã buộc họ phải bán những đồ đạc của mình – quần áo, giày dép, đồ gỗ, những vật kỷ niệm có giá trị, những bộ sưu tầm khác nhau mà họ đã mất bao công lao và tiền bạc mới có được.

Ở các tỉnh tình hình là như vậy, nhưng ở thủ đô, từ khách sạn “Rossia” đến Quảng trường “Maiakovski, dọc đại lộ Tverski có dãy dài các thùng gồ được dùng làm kệ hàng bán như ở các chợ. Những bức tranh ấy có thể dùng làm cảnh nền cho phim về NEP (thời kỳ thực hiện chính sách kinh tế mới ở nước Nga Xô Viết những năm 20 của thế kỷ trước – ND).

Năm 90 là một năm rất lạ – các công đoàn im bặt tiếng nói, các nhân vật hoạt động trong Đoàn thanh niên (Komsomol-ND) đổ xô đi hoạt động kinh doanh. Điều đáng ngạc nhiên nhất – một số người làm công tác đảng lẳng lặng bỏ KPSS (Đảng Cộng sản Liên Xô) .

Tất cả những cái đó là bước khởi đầu cho một cuộc khủng hoảng chính trị và đến năm 91 thì cuộc khủng hoảng này đã lan rộng. Nhưng, như kết quả chiến dịch bầu cử năm 1990 cho thấy, vị thế của những người cộng sản ở các khu vực vẫn còn rất vững vàng.

Tôi phải tham gia vào cuộc bầu cử đại biểu (Quốc hội) Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Liên bang Nga (CHXHCNXVLBN) tại khu vực bầu cử Novozybkovsk số 297. Ngoài tôi ra, còn có 6 ứng cử viên nữa – tất cả họ đều là đảng viên cộng sản. Tôi có thể nói rằng, những đối thủ của tôi đều là những người rất có uy tín và trung thực.

Trong suốt quá trình bầu cử đã không có bất cứ một trường hợp vi phạm luật bầu cử hoặc những hành động cử chỉ không đẹp nào từ phía các ứng cử viên. Sau này tôi còn tham gia tranh cử nhiều lần và tôi có thể khẳng định chắc chắn là những cuộc bầu cử ban đầu đó là những cuộc bầy cử trung thực và sạch nhất. Tại khu vực bầu cử này tôi nhân được hơn 72 % phiếu bầu của cử tri.

Lenta.ru: Ngày 26/4/1993, ông được bầu làm tỉnh trưởng tỉnh Brian, nhưng chỉ mấy tháng sau (vào tháng 9) Elsin đã cách chức ông vì không chấp hành Sắc lệnh số 1400?

Iuri Lodkin: Chính cái Sắc lệnh đó, như bạn còn nhớ, đã giải tán Đại hội đại biểu và Xô Viết tối cao. Về bản chất, Sắc lệnh này là phi pháp. Tổng thống không có quyền giải tán Cơ quan hành pháp tối cao của chính quyền hành pháp đất nước. Tới thời điểm đó tôi đã am hiểu về luật pháp Nga vì làm việc trong Ủy ban thực thi nhiệm vụ soạn thảo Hiến pháp mới.

Ảnh : Ogonhek/ “ Commersant”

Sắc lệnh của Elsin “Về người đứng đầu chính quyền tỉnh Bryan” được ký ngày 25/9/1993. Bốn ngày trước đó, ngày 21/9 Tòa án Hiến pháp Liên Bang Nga đã tuyên bố sắc lệnh của Elsin “Về cải cách từng giai đoạn Hiến pháp tại Liên Bang Nga” (ngày 21/9/1993) và “Lời kêu gọi gửi các công dân Nga” của ông ta là không tuân thủ Hiến pháp. Sự vi phạm đó (của Elsin) – là “cơ sở để bãi nhiệm chức vụ tổng thống Liên Bang Nga của B.N. Elsin hoặc để “các cơ chế quy trách nhiệm ông ta có hiệu lực”.