Rất xót xa, ông Nguyễn Văn Dũng, Phó chủ tịch UBND TP.Hội An (tỉnh Quảng Nam) nói với tôi: “Năm 2007, anh là Trưởng ban chỉ huy PCLB thành phố, xuống chỉ đạo diễn tập phòng chống bão lụt và tìm kiếm cứu nạn ở bờ biển Cửa Đại dọc đoạn đường 603 (là đường du lịch). Từ đoạn đường du lịch đi ra vị trí đứng chỉ huy là 150m. Nhưng giờ mình xuống đứng trên tuyến đường đó để kiểm tra thì nước biển đã chảy tràn dưới chân rồi. 7 năm, biển đã lấn sâu vào bờ 150m!
Kinh hoàng biển dữ
Có mặt tại bờ biển Hội An dọc Cửa Đại lên đến gần huyện Điện Bàn, chúng tôi ghi nhận tình trạng biển đang xâm thực dữ dội vào bờ biển thành phố cổ này. Người dân cho biết, chỉ trong 3 ngày gần đây, biển đã ăn sâu vào đất liền vài mét.
Từ bờ biển dọc bãi tắm công cộng Cửa Đại xuống tới khu du lịch Victoria, hằng ngày, dù trời nắng, sóng biển vẫn đánh vào bờ dữ dội.
 |
| Theo ông Dũng, 7 năm biển đã lấn vào bờ biển Hội An 150m. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Anh Nguyễn Văn Đông, một người bán hàng ăn uống chỉ ra xa phía biển tầm hơn chục mét nói, trước giờ tôi bán đồ nhậu vào buổi chiều ở đây, khách còn ngồi tràn vào ngoài xa kia; vậy mà vài ngày nay biển nó ăn sát vào rặng dừa này rồi.
Anh Đông cho biết, với tình trạng này, chỉ cần mùa mưa bão tới đây, hàng dừa bên đường Âu Cơ này cũng sẽ bị cuốn phăng ra biển.
 |
| Một cây dừa vừa bị sóng cuốn ngã. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Tốc độ biển xâm thực ở đây đang tính từng ngày. Sóng từng lớp cuồn cuộn đánh vào dữ dội. Cứ lâu lâu lại có một cây dừa bị sóng quật xuống. Rõ nhất là khuôn viên biển phía trước Hội An beach resort. Tại đây, người ta đang hối hả dồn bao cát, đóng trụ sắt để chắn sóng đánh vào nhưng không đủ trước sức mạnh sóng biển. Những hàng dừa liên tiếp bị nước kéo xuống. Để giữ cây, người ta đã phải cho giằng dây thừng níu các cây lại, giữ được cây nào hay cây đó.
Phía khách sạn Victoria Hoi An Resort & Spa, doanh nghiệp cũng đang thuê nhân công hối hả chở đá để lấp giữ kè. Bảo vệ ngồi trong buồng canh, sóng từng cơn đánh trùm lên chực kéo xuống.
Xa về phía cảng Cửa Đại, hai khu resort là Fusion Alya và Vinpearl Hội An đang sụp đổ dần từng hạng mục.
 |
| Resort Fusion Alya bị nhấn chìm xuống biển. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Rõ nhất là khu resort Fusion Alya. Theo ông Nguyễn Văn Dũng, Fusion Alya có 50 cái biệt thự, một cái như vậy ít nhất có giá 2,5 tỉ đồng. Tính ra, từ khi xây dựng đến nay doanh nghiệp này đã bỏ ra vài trăm tỉ xây dựng nhưng vì bị biển xâm thực dữ dội nên đành phải ngừng thi công. Những hạng mục nhà liền kề khác cũng không thể nghiệm thu được.
Tại đây, mọi thứ gần như đã bị bỏ hoang. Chỉ có vài người bảo vệ được thuê canh giữ. Những ngôi nhà sát biển bị sóng đánh sập tan hoang, những khối bê tông đồ sộ dần trôi ra biển. Nước tiếp tục ăn sâu vào.
“Hai khu resort này, 3 năm nay người ta phải gia cố giữ đất nhưng giữ không nổi nên giờ phải bỏ. Tính ra tiền bỏ ra để khắc phục không đủ bù lỗ, người ta chán không muốn giữ nữa”, ông Dũng cho biết thêm.
 |
| Chính quyền tỉnh Quảng Nam và TP.Hội An đang hối hả chống biển xâm thực. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Tại hiện trường, ông Lê Đình Dương, Trưởng ban chỉ huy đơn vị bảo vệ biển Cửa Đại cho biết: “Hiện tại, chúng tôi thực hiện kè 300m khẩn cấp, dùng bao cát, đá kè các vị trí có nguy cơ sạt lở với mỗi 1m3 cát/bao. Gần một tháng qua, chúng tôi đã huy động 60 công nhân làm ngày đêm trước khi bão đến; cứ 3 ngày phải hoàn thành thực hiện 10m. Để chống sóng, chúng tôi đã đóng cọc cừ lá sen làm bờ xây với chiều dài 8m, đóng sâu xuống 4m; sau đó tiếp tục đóng ở các khu vực khác. Toàn bộ công trình sử dụng khoảng 3 ngàn bao địa kỹ thuật được nhập từ Hà Lan nên kinh phí chỉ có thể vừa làm đến đâu tính đến đó”.
Theo đơn vị thi công, việc khó khăn nhất trong thi công là điều kiện thời tiết ngày càng khắc nghiệt. Để đảm bảo tiến độ, công nhân phải vừa làm, vừa sống luôn tại vùng biển ngày cũng như đêm và huy động 2 máy xúc, xe tải để làm thật nhanh.
Hậu quả của việc chống lại thiên nhiên
Những khách sạn, resort ở Hội An đều đang nằm ngay sát biển. Trước đó, khi cho quy hoạch, chân những công trình này cách xa mép biển phải đến 150m.
 |
| Biển đang nuốt dần Hội An. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Theo ông Nguyễn Văn Dũng, hậu quả đang xảy ra là xuất phát từ việc chống lại thiên nhiên.
Cụ thể, khi quy hoạch xây dựng các resort, khách sạn dọc bờ biển, cơ quan chức năng đã tạo khoảng cách từ khu xây dựng đến bờ biển trung bình khoảng 150m. Và dọc bãi biển này, trước đây là cả một rừng dương, cây trồng thêm.
Thế nhưng, khi triển khai xây dựng, các doanh nghiệp đã cho san bằng toàn bộ nhằm thi công cho dễ. Nhưng lợi bất cập hại, đến nay biển đã ăn sát vào chân các công trình này.
 |
| Các resort, khách sạn ở Hội An nay đều ở bên chân biển. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
“Cái khác trong quy hoạch xây dựng, kinh doanh ở chúng ta là không nương vào thiên nhiên, chống lại thiên nhiên. Điều này trái với cách làm ở nước ngoài. Cũng bãi biển đó, cũng những rừng chắn sóng đó thì người ta quy hoạch giữ lại và nương vào nó để tạo cảnh quan, như vậy mới bền vững”, ông Dũng nói.
Cũng theo vị này, chỉ cách đây vài năm, đất dọc biển Hội An, doanh ngiệp người ta sắp hàng xin vào đầu tư nhưng nay thì ai cũng ngán ngẩm vì lo sợ trước tình trạng xâm thực.
 |
| Hậu quả của việc chống lại thiên nhiên. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Hiện tại, Hội An có hơn 7km bờ biển du lịch; trong đó có khoảng 300m ở bãi tắm Cửa Đại có tốc độ bị xói lở 2-3m/ngày. Khoảng 137m bờ biển giữa hai khu resort Fusion Alya và Vinpearl Hội An có mức đầu tư 15 tỉ để xây dựng hệ thống kè sẽ hoàn thành trước mùa mưa bão năm nay.
Để giải quyết tình hình cấp bách trước mắt, UBND tỉnh Quảng Nam đã thống nhất chủ trương hỗ trợ TP.Hội An khoảng 10 tỉ đồng để triển khai xử lý đoạn sạt lở ở bãi tắm Cửa Đại.
 |
| Việc xây kè biển chống xâm thực ở Hội An sẽ rất khó khăn. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
Tính về mặt kinh tế, ông Dũng cho rằng: “Biển Hội An là khu vực bị xâm thực mạnh do dòng chảy của biển ăn sát vào bờ. Nếu muốn giữ đất thì cần phải xây dựng hệ thống kè biển xuyên suốt. Tình trạng hiện nay là nguồn vốn không có nên cứ xin ngân sách làm được ở chỗ này thì chỗ kia lại bị sạt. Như vậy vừa rất tốn tiền vừa lại không hiệu quả”.
Với tính chất cấp bách, tỉnh Quảng Nam đang giao cho sở Xây dựng nghiên cứu, đánh giá lại hệ thống bờ kè ở Hội An. Việc này chỉ mang tính chất giải quyết hậu quả ban đầu, tức là trước đây khi quy hoạch xây dựng hệ thống khách sạn bờ biển, chưa có một chuyên gia, đánh giá cụ thể về dòng biển và tình trạng xâm thực ở Hội An nói riêng và Quảng Nam nói chung.
 |
| Để mất rừng cây chống gió, giữ đất khiến Hội An đang gặp hậu quả nghiêm trọng. Ảnh: L.Đ.Dũng. |
“Hội An là thành phố du lịch, nguồn thu cho ngân sách là từ dịch vụ. Do đó, mong muốn của chúng tôi là làm sao có được nguồn vốn để hoàn thành tuyến kè biển, như vậy mới giải quyết triệt để được vấn nạn xâm thực; khi đó doanh nghiệp mới yên tâm đầu tư và du khách yên tâm ở lại”, ông Dũng, nói.
Lê Đình Dũng
Mưa lớn, bờ biển Cửa Đại sạt lở nghiêm trọng
- Hành động xây dựng đường băng của phía Trung Quốc là vô giá trị, không thể làm thay đổi thực tế là Việt Nam có chủ quyền không tranh cãi đối với quần đảo Hoàng Sa.
