(Chính trị Việt Nam) - Trong quan hệ với Trung Quốc, Việt Nam không chỉ có yếu kém mà còn có thế mạnh, vậy thì vì sao lại trở nên "lệ thuộc"...?
Tại phiên thảo luận, sáng 31/10, ĐBQH Trương Trọng Nghĩa là một trong ít đại biểu đã dành trọn thời gian 5 phút nhấn mạnh về mối quan hệ Việt Nam - Trung Quốc; sự lệ thuộc và cửa thoát.
Đại biểu Nghĩa chỉ ra 3 cái "hao" Việt Nam không khắc phục được. Một là rất hao vốn, hai là rất hao ngoại tệ và ba là rất hao tài nguyên môi trường. Cùng với tình trạng tham nhũng tràn lan ở các cấp độ, nợ công, nợ xấu, đầu tư công dàn trải, lãng phí và thất thoát. Kinh tế nhà nước chiếm giữ nhiều tài sản lớn được ưu tiên phân bổ nguồn lực nhưng hiệu quả kém. Tệ nạn xã hội, tai nạn giao thông là những nhân tai dai dẳng làm thiệt hại sức người, sức của rất lớn.
 |
| ĐBQH Trương Trọng Nghĩa |
Ông Nghĩa cho rằng, một trong những nguy cơ nhìn thấy trong 10 năm qua đó là sự lệ thuộc vào kinh tế Trung Quốc, muốn dứt ra mà không dứt được, biết không tốt không hay nhưng vẫn tiếp tục.
"Có những bài học từ nhân dân, từ tiền nhân đó là "tiên trách kỷ, hậu trách nhân", "khôn thì sống mà mống thì chết".
Nếu chúng ta giao quyền và tài sản cho những người kém về năng lực và đạo đức, lại tham lam, người ta chưa mua đã chủ động chào bán, thậm chí buộc người ta phải hối lộ như là điều kiện để người ta phải làm ăn với mình thì làm sao tránh khỏi lệ thuộc, phụ thuộc?".
Ví dụ như xuất khẩu đứng trong top 10, top 5, thậm chí nhất nhì thế giới, nhưng suốt 2 thập kỷ vẫn gia công với lao động giá rẻ, xuất khẩu tài nguyên, giá trị gia tăng thấp, nhập khẩu đến 70, 80% linh kiện, nguyên liệu, phụ liệu, nhập khẩu hàng tiêu dùng rẻ tiển, thậm chí nông sản, lương thực và nguyên liệu, năng xuất lao động thấp.
Việt Nam là một nước có tiềm năng lương thực lớn mà lại phải nhập khẩu nông sản, nguyên liệu, thực phẩm từ Trung Quốc, kể cả rau, quả và trứng gà!
Chúng ta có toàn quyền tổ chức đấu thầu, chấm thầu tại sao lại lọt những nhà thầu Trung Quốc kém năng lực, có ngành lại chiếm đến 80%, 90% số lượng dự án. Tại sao thương gia Trung Quốc có thể bằng visa du lịch đến tận miền tây Nam Bộ thu mua nông sản, lập kho chứa, lũng đoạn giá, phá thị trường? Tại sao buôn lậu hàng chất lượng kém, thực phẩm ô nhiễm vẫn ồ ạt tràn qua biên giới theo đường tiểu ngạch?
Tại sao nhà máy của Sam Sung làm được và làm rất tốt: xuất khẩu 130 triệu điện thoại di động trị giá 23,9 tỷ USD sử dụng 45.000 lao động mà chỉ sử dụng có 70 người Hàn Quốc. Mà chúng ta lại để 23.000 lao động Trung Quốc, chủ yếu là lao động phổ thông làm việc khắp nơi, từ Hà Tĩnh đến Bình Thuận, Lâm Đồng, Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Trà Vinh?
Dự án Formosa có 4.268 lao động Trung Quốc trên tổng số 5.917 người, tại sao Formosa không được cho xây miếu thờ mà vẫn cứ xây, họ thờ ai và sau này có dẹp được không?
Đại biểu này cho rằng, không nên đổ thừa cho âm mưu thủ đoạn gì ở đây, trước hết là do yếu kém của chúng ta.
"Tôi không muốn nói đến âm mưu thủ đoạn của những người lãnh đạo Trung Quốc đối với nền kinh tế Việt Nam. Tôi đang nói đến Trung Quốc như một đối tác trong cộng đồng kinh tế toàn cầu, doanh nghiệp Trung Quốc như là các đối tác Mỹ, Nga, Ấn Độ và các nước ASean.
Có được một nền kinh tế mạnh, núi liền núi, sông liền sông trước hết không phải chỉ là thách thức mà là cơ hội. Chỉ riêng tiết kiệm chi phí vận chuyển đã đem lại cho doanh nghiệp Việt Nam lợi thế cạnh tranh không nhỏ so với các nước khác. Trong quan hệ với Trung Quốc, Việt Nam không chỉ có yếu kém mà còn có những thế mạnh, vậy thì vì sao lại trở nên lệ thuộc"?
Đại biểu này cho rằng, đó là do chúng ta chưa thoát khỏi mô hình và phương thức tăng trưởng cũ.
Dẫn lời chuyên gia kinh tế Bùi Kiến Thành cho biết: "kinh tế Việt Nam không thể bay cao, vì đôi cánh của nó bị đeo quá nhiều gánh nặng. Những gánh nặng này nhiều năm qua không cởi bỏ được, chẳng những nó làm cho chúng ta không bay được cao, nhanh mà còn chệch hướng", ông Nghĩa không tin với cách thức phát triển như hiện nay năm 2015 - 2016, kinh tế Việt Nam sẽ có chuyển biến gì mạnh mẽ.
"Chúng ta vẫn đang chạy trên đường ray cũ về hướng cũ, làm sao nhìn thấy được chân trời mới?", vị đại biểu này nói.
Ông Nghĩa khẳng định: "Việt Nam vẫn có thể tạo ra dư địa để tăng trưởng và phát triển hơn nếu có những chính sách ưu đãi, phát triển phù hợp. Đồng thời, ông khẳng định con người là yếu tố quyết định của mọi giải pháp. Chọn nhân sự lãnh đạo, chú trọng những cán bộ lãnh đạo có đủ các tiêu chí sau đây: Một, có tài; Hai, có đức; Ba, yêu nước; Bốn, có tư duy và có khả năng đổi mới, dân chủ, hội nhập. Những người năng lực kém, đầu óc cũ kỹ quá thì không nên giao chức vụ cao".
- Lam Lam
Nhưng có 2 con số: con số của Cục Thống Kê (GSO) và con số của Tổng công ty cảng hàng không Việt Nam (ACV). Hai con số này rất khác nhau như tôi đã trình bày hôm nọ. Nói chung, số của ACV cao hơn số của GSO đến 80%! Vấn đề là tin vào con số nào.
Theo số liệu của ACV thì số hành khách TSN tiếp đón hàng năm từ 2007 đến 2013 là như sau:
2007: 10.3 triệu người
2008: 11.7 triệu người
2009: 12.5 triệu người
2010: 15.0 triệu người
2011: 16.7 triệu người
2012: 17.5 triệu người
2013: 20.0 triệu người
Tính trung bình đơn giản, mỗi năm tăng khoảng 1.6 triệu khách. Chính xác, phương trình tiên lượng là: ACV = 10006 + 1609*t (trong đó t = 0 là 2007, 1 là 2008, v.v.) Do đó, đến năm 2016 thì phương trình này dự báo sẽ có 26 triệu khách, tức hơn công suất (25 triệu).
Nhưng theo số liệu của Cục Thống Kê (GSO) thì rất khác, thấp hơn ACV nhiều. Số khách mà GSO báo cáo từ 2007 đến 2012 là như sau:
2007: 8.3 triệu người
2008: 8.3 triệu người
2009: 8.9 triệu người
2010: 10.7 triệu người
2011: 9.4 triệu người
2012: 9.6 triệu người
Với những số liệu trên, có thể tìm phương trình tuyến tính đơn giản là y = 8381 + 336*t (trong đó t = 0 là 2007, 1 là 2008, v.v.). Nói cách khác, theo GSO, số khách TSN tiếp nhận tăng khoảng 336 ngàn người mỗi năm. Nếu dự báo này đúng thì 30 năm sau, phi trường TSN vẫn chưa quá tải.
Vấn đề là tin vào con số nào? Theo số liệu của Cục thống kê mỗi chuyến bay có khoảng 123-130 hành khách. Còn theo ACV thì con số là 131-136 khách. Theo GSO năm 2012 TSN tiếp đón 76.838 chuyến bay, còn theo ACV thì con số là 131.710, cao hơn con số của GSO 71%!
Thật khó tin khi hai con số của hai cơ quan Nhà nước mà lại chênh lệch quá xa như thế. Sự chênh lệch này có ý nghĩa quan trọng, vì nó có thể quyết định vận mệnh của sân bay Long Thành, thậm chí vận mệnh quốc gia. (Nhớ vu vơ ngày xưa khi vương quốc Khmer xây xong đền Angkor là kinh tế kiệt quệ và suy sụp luôn vì tiêu quá nhiều tiền).
Nếu tin con số của ACV thì việc xây phi trường Long Thành là có lí do. Còn nếu tin vào con số của GSO thì các đại biểu Quốc Hội nên bấm nút "KHÔNG".
Nói gì thì nói, trong điều kiện nợ công chồng chất hay đang/đã ở mức nguy hiểm như hiện nay thì việc đầu tư 18.7 tỉ USD (chủ yếu là vay nước ngoài) cho phi trường Long Thành thật là khó chấp nhận được.