BTTD: Uknaina ngắc ngoải giữa Nga và EU.
(Quan hệ quốc tế) - Phe ly khai tổ chức chiến dịch tổng phản công, ưu thế quân sự tạm có được đã mất, Tổng thống Poroshenko sẽ đem gì lên bàn đàm phán với ông Putin?
Cuộc phản công của người ly khai
ngày 24/8/2014 đánh dấu một bước chuyển trong cuộc nội chiến ở Ukraine, khi phe ly khai bắt đầu tổ chức cuộc tổng phản công tại tất cả các thành phố mà quân đội chính phủ đang giành thế thượng phong.
Tại hai thành phố Severodonetsk nằm ở tây bắc Lugasnk và Debaltseve, đông tỉnh Donetsk, giáp với Lugansk, dân quân tự vệ đã tiêu diệt những toán quân đi lẻ của Ukraine.
Tại thành phố Azov, nơi có cảng biển ở đông nam Ukraine, lực lượng ly khai tổ chức những cuộc tấn công ồ ạt và rầm rộ. Nếu chiếm được thành phố này, việc thông quan trên biển sẽ được kiểm soát và quân đội quốc gia sẽ bị đẩy lùi khỏi vùng biên giới giáp với Nga.
Một thông tin từ phía Cộng hòa Nhân dân Donetsk cho biết họ đang cô lập và bao vây khoảng 5.000 lính Ukraine, 50 xe tăng, 200 xe bọc thép, 50 pháo đa nòng Grad Uragan, 100 súng pháo, súng cối, cùng nhiều máy bay trực thăng tấn công, vận tải các loại ở một khu vực thuộc Donetsk.
 |
| Lực lượng ly khai bên xe bọc thép và súng phòng không ở ngoại ô Donetsk |
Lực lượng bị bao vây này thuộc các đơn vị Quân đoàn số 8, Lữ đoàn súng trường cơ giới số 28 và 30, Lữ đoàn không vận số 95, và các tiểu đoàn Aidar, Donbass, Shakhterk...
Ngoài ra, phe ly khai cũng bắt đầu tấn công vào một đơn vị quân đội 2.000 lính với 30 xe tăng, 60 xe thiết giáp chiến đấu, 60 súng cối.
Kiev vây hãm của quân đội tại thành phố Olenovskoye, lực lượng ly khai cũng bắt đầu chiến dịch phá vây.
Tổng chỉ huy quân đội Cộng hòa Donetsk tự xưng cho biết họ đã có một thay đổi mang tính bước ngoặt về chiến lược tác chiến. Thay vì các hoạt động du kích nhỏ lẻ, trong những ngày bị vây hãm và tập kích, phe ly khai đã chủ động rút lui và sau đó tập trung sức mạnh và có những đòn giáng trả đích đáng.
Theo nguồn tin quốc phòng của Ukraine, phe ly khai đã thành lập được ít nhất ba lữ đoàn bộ binh, một trung đoàn tình nguyện gồm các binh lính quân đội đào ngũ và sự kết hợp của những người dân vùng Donbass.
Ưu thế chiến trường đang rời bỏ Kiev
Cục diện chiến trường đã đột ngột thay đổi sau một đêm, khi chỉ trước đó một ngày, trong khi tiếp bà Thủ tướng Đức Angela Merkel, Tổng thống Poroshenko còn khẳng định đanh thép rằng họ đã rất gần với chiến thắng và những người phương Tây hoàn toàn có thể tin tưởng được vào một đất nước Ukraine thống nhất lãnh thổ và nhất quán quan điểm ngả theo EU.
Ưu thế trên chiến trường chính là con át chủ bài để Tổng thống Poroshenko đặt lên bàn đàm phán với Tổng thống V.Putin tại Minsk (Belarus) sắp tới, tuy nhiên, giờ đây họ đã đánh mất.
| Xe tăng của quân ly khai treo cờ của quốc gia "Nước Nga mới" - nhà nước tự xưng của Donetsk và Lugansk |
Nhiệm vụ của ông Poroshenko sẽ phải đưa ra đủ những lý lẽ để thuyết phục Nga chấp nhận một thỏa thuận ngừng bắn với những điều kiện có lợi cho Kiev và EU, thậm chí là lời hứa không hỗ trợ lực lượng miền Đông và rút quân đội khỏi biên giới. Đặc biệt là khả năng nối lại nguồn cung năng lượng cho Ukraine vốn đã bị cắt từ tháng 6/2014.
Tuy nhiên, trong tình thế này, ông Poroshenko đã mất quân cờ chủ lực ngay trước khi gặp được người đứng đầu nước Nga. Vậy người Ukraine có thể mang gì lên bàn đàm phán?
Nhìn vào tình trạng của chính quyền Kiev lúc này thì khó có thể nói mạnh. Chính trường Kiev đang là một mớ bòng bong khi liên minh cầm quyền và Quốc hội đã bị giải tán, những nghị sĩ, các nhà tài phiệt, các quan chức quân đội bắt đầu tham gia vào một cuộc tranh giành ảnh hưởng mới để có thể đảm bảo lợi ích của mình trong cuộc bầu cử vào tháng 10 tới.
Về kinh tế, Ukraine ngày càng kiệt quệ, đặc biệt với vấn đề mùa đông sắp đến gần, bản thân Thủ tướng Arseny Yatseniuk đã phải thừa nhận rằng Ukraine sẽ không trụ qua mùa đông nếu không có 5 tỷ mét khối khí đốt từ Nga. Trong khi Ukraine vẫn chưa thể trả được món nợ khí đốt gần 5 tỷ USD với Nga trước đó.
Chiến trường mất lợi thế, kinh tế bi đát, chính trị khủng hoảng… Phải nói rằng Tổng thống Poroshenko không còn quân bài nào hữu dụng trong tay để mang đi thương thuyết với ông Putin.
Phương Tây có thể làm gì để cứu Kiev?
Điểm sáng duy nhất với Tổng thống Poroshenko lúc này là lời hứa của Thủ tướng Đức Angela Merkel trong chuyến thăm ngày 23/8/2014. Bà Merkel khẳng định Berlins luôn ủng hộ Kiev, đồng thời đã tặng Kiev một lời hứa về khoản tiền 500 triệu euro viện trợ.
 |
| Những chiến binh ly khai được vũ trang chuyên nghiệp đứng gác tại một chốt chặn trong một thành phố ở miền đông |
Thoạt nhìn có thể cho rằng EU đang tích cực hơn với những lời hứa của mình, nhưng để cầm được đồng tiền của những nhà tư bản lão luyện và thực dụng này, Ukraine có lẽ sẽ rơi vào cảnh há miệng mắc quai.
Vì sao Đức hứa cho tiền Ukraine trước thềm cuộc gặp với Tổng thống Putin? Có thể giả định được hai lý do. Thứ nhất, Đức muốn Ukraine đừng làm Nga...nổi giận.
Tuần vừa qua, một phát ngôn từ quan chức của Đức, ông Stefan Meister thuộc Hội đồng quan hệ đối ngoại rất đáng chú ý.
Ông Meister đã nói: “Nhằm có được một sự thỏa thuận với Nga, bạn cần những hành động thiết thực của Ukraine. Tôi có cảm giác ông Putin sẵn sàng nói chuyện nhưng ông ấy không thể bị mất mặt”. Và vị quan chức ngoại giao này khẳng định thêm: “Nước Nga sẽ có thêm nhiều hành động khó lường khi Tổng thống của họ bị động chạm đến lòng danh dự.”
Thực tế thì nước Nga đã từng nổi giận trong việc Kiev nhùng nhằng kéo dài thời gian, gây khó dễ cho đoàn xe nhân đạo. Và kết quả là những chiếc xe này đã tự động vào lãnh thổ Ukraine để cứu trợ và rời đi như chỗ không người. Thậm chí, Ngoại trưởng Sergei Lavrov đã khẳng định: “Chúng tôi không thể kiên nhân hơn nữa, nước Nga đang bị Nước Nga đang bị chính quyền Kiev xúc phạm. Đây là một sự dối trá trắng trợn.”
 |
| Bà Angela Merkel vừa gặp ông Poroshenko và mang tới món quà là lời hứa hỗ trợ 500 triệu euro |
Vậy nếu trong cuộc gặp tại Minsk, ông Putin bị ông Poroshenko chọc giận, rất có thể những hành động tiếp theo sẽ không nhằm vào Ukraine mà nhằm vào chính EU, khi mà cuộc chiến kinh tế với những biện pháp trừng phạt lẫn nhau đang mới chỉ qua đoạn dạo đầu và đôi bên đều có những thiệt hại.
Tuy nhiên, EU không muốn có thêm một hình thức trả đũa nào nữa, bởi bản thân liên minh này đang đứng trước nguy cơ bất hòa do những thiệt hại kinh tế mà họ đang phải gánh chịu. Đặc biệt là Đức, vốn đang có một sự hợp tác kinh tế rất tốt với nước Nga.
Trường hợp thứ hai, Đức thực tâm muốn giúp Ukraine. Và EU hiện tại cũng chỉ có Đức là đủ khả năng viện trợ nhanh chóng, bởi nền kinh tế của họ phát triển nhất, được coi là đầu tàu kinh tế của liên minh này. Nhưng với nửa tỷ euro Kiev sẽ có thể làm gì? Trả nợ Nga không đủ, tái thiết đất nước càng không, bởi Kiev từng kêu gọi hỗ trợ lên tới hơn 10 tỷ USD để giải cứu nền kinh tế quốc gia này.
Điều duy nhất có thể làm là nuôi dưỡng chiến phí một cách cầm chừng cho cuộc nội chiến mà Kiev đang sa lầy.
Chưa kể đến trường hợp lời hứa của người Đức tiếp tục như những lời hứa hão mà phương Tây đã dành cho Ukraine suốt từ thời kỳ bắt đầu khủng hoảng cuối năm 2013 cho đến nay.
Trên thực tế thì, cái duy nhất mà Tổng thống Poroshenko có thể đặt lên bàn đàm phán với Tổng thống Putin là… mùa đông nước Nga.
Đỗ Minh Tú
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét