Nhà nước đang thực hiện sai lệch nhiều chức năng

Quá trình tái cơ cấu: 

Đăng Bởi Một Thế Giới - 14:51 18-12-2015

Việt Nam đang thiếu chính sách toàn diện về cạnh tranh. Tư duy quản lý của Nhà nước còn sợ thị trường, coi nhẹ cạnh tranh công bằng, không nhận thức được đó là cốt lõi của nền kinh tế thị trường, là động lực đối với doanh nghiệp và người dân…

Có thể bạn quan tâm

>> Ngành hàng tiêu dùng nhanh liệu có “chậm”?

>> Fed tăng lãi suất không tác động nhiều tới Việt Nam

>> Nga bỏ ngỏ tương lai của Tổng thống Assad

Giằng co giữa hành chính - thị trường

Nhận định trên được đưa ra tại hội thảo “Đánh giá quá trình tái cơ cấu kinh tế Việt Nam 2011-2014”, do Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức ngày 17.12 tại Hà Nội.

Theo báo cáo của CIEM quá trình tái cơ cấu trong thời gian 2011-2014 đã cải thiện được hiệu quả đầu tư và tăng năng suất lao động; kinh tế vĩ mô được giữ vững, môi trường kinh doanh có cải thiện, tăng trưởng kinh tế được phục hồi; chuyển dịch trên cơ cấu thu ngân sách nhà nước cũng đang chuyển sang hướng tích cực…

Tuy nhiên, bên cạnh những điều làm được thì quá trình tái cơ cấu cũng còn không ít tồn tại. Đó là việc điều phối thị trường chưa chiếm được ưu thế, còn giằng co giữa tập trung, hành chính quan liêu và thị trường. 

Bên cạnh đó, trong phân bổ các yếu tố sản xuất, hành chính phân bổ hoặc điều hành đang chiếm ưu thế, làm méo mó các thị trường khác.

Theo ông Nguyễn Đình Cung - Viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, vấn đề tài sản và sở hữu tài sản còn nhiều vấn đề tồn tại. Nhiều loại tài sản chưa được ghi nhận và thừa nhận là tài sản nên đương nhiên không có chủ quyền và quyền sở hữu tương ứng.

“Sở hữu toàn dân còn chiếm tỉ trọng lớn, không được thực thi về mặt pháp lý, không phải tất cả các tài sản đều có chủ sở hữu rõ ràng. Một phần đáng kể tài sản không thương mại được hoặc rất khó thương mại. Đồng thời, quyền sở hữu của cá nhân, pháp nhân chưa được bảo vệ một cách chắc chắn và tin cậy” – ông Cung nói.

Ông Cung cho hay, Việt Nam không có thị trường sơ cấp về đất đai, tài nguyên thiên nhiên. Thị trường thứ cấp rất méo mó, sai lệch, rủi ro cao, chi phí giao dịch cao. Nhà nước sử dụng đất là công cụ chính sách ưu đãi đầu tư, chính sách xã hội bán để tăng thu ngân sách. Thị trường đất đai còn hoang sơ, chưa có vai trò phân bố và điều tiết…

Theo báo cáo của nhóm nghiên cứu, Việt Nam gia nhập thị trường có bước tiến lớn nhưng vẫn chưa có môi trường kinh doanh trật tự và công bằng.  

Cụ thể, vẫn còn tồn tại nhiều vấn đề lớn như số lượng kinh doanh có điều kiện còn quá lớn, rào cản gia nhập các loại thị trường này còn cao và tốn kém dẫn đến hạn chế, ngăn cản cạnh tranh...

Hệ thống giám sát chưa rõ ràng

Đánh giá cao những thông tin trong báo cáo nêu ra, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cũng nhấn mạnh rằng, trong quá trình tái cơ cấu cần duy trì ổn định vĩ mô, nhưng cái cần phá vẫn phải phá, cần cho chết vẫn phải cho chết.

“Trong thời gian qua, nhiều trường hợp nhân danh sự ổn định vĩ mô nên không cho phá vỡ bất cứ cái gì. Điều này đang cản trở quá trình tái cơ cấu” – bà Lan nói.

Bà Chi Lan cũng cho biết thêm, trên thực tế chưa thấy thị trường tái phân bổ nguồn lực bởi thị trường cũng không có quyền lực để phân bổ. Nguyên nhân là vì nguồn lực cơ bản vẫn nằm trong tay Nhà nước. Cơ chế thị trường sẽ giúp phân bố nguồn lực tốt hơn cơ chế phân bổ hành chính.

Đồng tình với ý kiến này, nhóm nghiên cứu của CIEM cũng cho rằng, Nhà nước Việt Nam không tổ chức theo mô hình tam quyền phân lập, do đó hệ thống giám sát và kiểm tra chéo lẫn nhau là chưa rõ ràng.

Bên cạnh đó, thể chế kinh tế thị trường đòi sự công bằng và minh bạch trong hoạt động của Nhà nước, do đó cần có hệ thống giám sát và kiểm tra phù hợp với thể chế chính trị của Việt Nam.

Báo cáo cũng cho hay, các tổ chức có chức năng giám sát như Ủy ban Kiểm tra Trung ương Đảng, Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước, thanh tra nội bộ các bộ và địa phương cần phải có quy chế độc lập để tránh bị ảnh hưởng từ các cơ quan công quyền đối với kết quả giám sát, kiểm tra.

Theo nhóm nghiên cứu, Việt Nam đang thiếu chính sách toàn diện về cạnh tranh. Tư duy quản lý Nhà nước còn sợ thị trường, coi nhẹ cạnh tranh công bằng, không nhận thức được cạnh tranh công bằng là cốt lõi của nền kinh tế thị trường, là động lực đối với doanh nghiệp và người dân.

Song song với đó, Nhà nước đang thực hiện sai lệch nhiều chức năng, dẫn đến hệ quả là phía thị trường rất thiếu “thị trường”, thừa “thị trường” ở phía Nhà nước.

Góp ý tại hội thảo, chuyên gia Raymond Mallon – cố vấn cao cấp của dự án Hỗ trợ tái cơ cấu kinh tế nâng cao năng lực cạnh tranh Việt Nam cho rằng, bài học cho Việt Nam là các mục tiêu tái cơ cấu phải rõ ràng, phải hướng đến một Việt Nam cạnh tranh, thịnh vượng hơn. Kế hoạch hành động đơn giản nhưng tin cậy để đạt được mục tiêu và cần xác định chuỗi logic giữa kế hoạch hành động và mục tiêu.

Bên cạnh đó, tiến trình phải có được sự ủng hộ từ lãnh đạo cấp cao và phải có quá trình giám sát, có kế hoạch đấu tranh với những tư tưởng, tệ quan liêu chống đối nỗ lực cải cách; xây dựng liên minh cải cách để tạo sức ép thay đổi bằng cách phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí, cộng đồng doanh nghiệp, đối tác phát triển…

Hoàng Long

Nội bộ Trung Quốc tranh cãi về vụ kiện 'đường lưỡi bò'

Giới chức Bộ Ngoại giao Trung Quốc có thể đang lo lắng trước nguy cơ bị bẽ mặt trong vụ Philippines kiện "đường lưỡi bò" trước tòa án quốc tế. 

• Ông Trần Công Trục: 'Trung Quốc vận động thất bại trong vụ kiện đường lưỡi bò'  /  Những luận điểm của Trung Quốc bị tòa dập tắt trong vụ kiện 'đường lưỡi bò'

Hoạt động bồi đắp phi pháp của Trung Quốc trên một bãi đá thuộc chủ quyền Việt Nam ở Trường Sa. Ảnh: Bloomberg

Một cuộc tranh luận đang nổ ra trong Bộ Ngoại giao Trung Quốc về việc nước này nên phản ứng như thế nào khi Tòa Trọng tài Thường trực sắp ra phán quyết với vụ Philippines kiện "đường chín đoạn" (hay còn gọi là "đường lưỡi bò") mà Trung Quốc ngang nhiên vẽ ra trên Biển Đông, theoBloomberg.

Sau khi Philippines nộp hồ sơ kiện "đường lưỡi bò" lên Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague, Trung Quốc đã tẩy chay phiên tòa và tuyên bố không thừa nhận quyền tài phán của PCA. Đây được coi là một phần trong chính sách giải quyết tranh chấp chủ quyền bằng cơ chế song phương của Bắc Kinh mà không thông qua tòa án và các tổ chức quốc tế. Tuy nhiên, việc từ chối tham gia vụ kiện cũng có nghĩa là họ sẽ không thể đưa ra bất cứ lập luận nào trong các phiên tranh tụng trước tòa.

Trong lúc Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn mải tranh luận xem liệu có nên xuất hiện tại tòa khi phiên tranh tụng bắt đầu vào cuối tháng trước, các chuyên gia luật quốc tế của nước này lại không thể đảm bảo với các nhà hoạch định chính sách ở Bắc Kinh rằng Trung Quốc chắc chắn sẽ thắng trong vụ kiện, hai quan chức giấu tên có hiểu biết về vấn đề tiết lộ.

Tháng 12/2014, Trung Quốc đưa ra một bản tuyên bố lập trường cho rằng đơn kiện "đường lưỡi bò" của Phillipines đề cập đến vấn đề tranh chấp chủ quyền, nên không thuộc thẩm quyền xét xử của PCA. Trung Quốc khăng khăng rằng họ "có chủ quyền không tranh cãi" khi "là nước đầu tiên phát hiện, đặt tên, khám phá và khai thác các nguồn tài nguyên" trong khu vực. Tòa PCA đã bác bỏ luận điểm này và coi hồ sơ của Philippines "đủ cấu thành một vụ kiện" mà tòa có quyền xét xử.

Khi PCA tuyên bố sẽ ra phán quyết vào giữa năm 2016, vụ kiện "đường lưỡi bò" đã trở thành trò "đá bóng" đùn đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan trong Bộ Ngoại giao Trung Quốc. Hai cục trong bộ này đã tranh cãi về trách nhiệm giải quyết vụ kiện trong khoảng một năm, trước khi đẩy cho các quan chức ngoại giao cấp thấp hơn, theo hai nguồn tin trên.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã không trả lời các câu hỏi qua đường fax hôm 17/12 về cách giải quyết của họ với vụ kiện này.

"Có người cho rằng đây là một bước đi khôn ngoan và linh hoạt theo chính sách đối ngoại 'tiến hai bước, lùi một bước' của Trung Quốc. Nhưng tôi không nghĩ vậy, bởi đây có thể là cách suy diễn quá xa xôi", James Kraska, giám đốc Trung tâm nghiên cứu luật quốc tế Stockton thuộc Đại học Chiến tranh Hải quân Mỹ, nói.

Trụ sở Tòa Trọng tài Thường trực, nơi xét xử vụ kiện "đường lưỡi bò" của Philippines. Ảnh: Reuters

Cuộc tranh luận trong nội bộ Bộ Ngoại giao cho thấy các quan chức ngoại giao Trung Quốc đang lo lắng rằng nếu Phillipines thắng kiện, Trung Quốc sẽ bị bẽ mặt trước cộng đồng quốc tế, nhất là khi Chủ tịch Tập Cận Bình đã đặt nhiều kỳ vọng vào các dự án bồi đắp đảo nhân tạo phi pháp trên Biển Đông. Ông đã coi hoạt động xây đảo nhân tạo ở Biển Đông là "niềm tự hào quốc gia" và là trọng tâm của việc trỗi dậy thành một cường quốc quân sự của Trung Quốc.

"Điều này cũng phản ánh sự thiếu tầm nhìn chiến lược của các quan chức ngoại giao Trung Quốc, những người vốn chỉ chuyên hoạt động ngoại giao mà thiếu đi nền tảng chính trị thường thấy của các chiến lược gia ở các nước khác", Zhang Baohui, giám đốc Viện Nghiên cứu châu Á Thái Bình Dương ở Đại học Lingnan, Hong Kong, nhận định.

Từ lâu các nhà phân tích đã dày công tìm hiểu tư duy đối ngoại của Trung Quốc. Cựu ngoại trưởng Mỹ Henry Kissinger trong cuốn "Bàn về Trung Quốc" xuất bản năm 2011 cho rằng tư duy đối ngoại của Trung Quốc dựa trên binh pháp Tôn Tử, trong đó chủ trương theo đuổi các mục tiêu lâu dài dựa trên sự hiểu biết về đối thủ.

"Hiện nay, mọi cấp trong Bộ Ngoại giao Trung Quốc đều toàn là những nhà ngoại giao chuyên nghiệp, và giới học giả tin rằng nền tảng hiểu biết của họ không đủ tầm để định hướng cho sự trỗi dậy của Trung Quốc. Một cường quốc lớn như Trung Quốc cần những người có tư duy chiến lược tầm cỡ", ông Zhang nói.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị bắt đầu vào làm ở Bộ Ngoại giao sau khi tốt nghiệp đại học vào năm 1982, cho đến khi trở thành người đứng đầu cơ quan này vào năm 2013. Người tiền nhiệm của ông là Dương Khiết Trì cũng có thâm niên làm việc trong Bộ Ngoại giao từ năm 1975.

"Trung Quốc cũng dễ mắc sai lầm trong chính sách đối ngoại như bất kỳ quốc gia nào. Các vấn đề chính trị nội bộ và cạnh tranh diễn ra trong bộ máy ngoại giao khiến cho việc giải quyết các vấn đề phức tạp luôn rất khó khăn. Đây là một cuộc chơi tương đối mới, vì thế không có gì ngạc nhiên khi họ hoang mang", Nick Bisley, giáo sư quan hệ quốc tế Đại học La Trobe, Melbourne, nhấn mạnh.

Duy Sơn

Đảng Cộng sản Ukraine bị cấm hoạt động

Tòa hành chính khu vực Kiev đã ra phán quyết cấm Đảng Cộng sản Ukraine hoạt động theo đơn kiện của Bộ Tư pháp nước này.

Ngày 16/12, tòa án trên đã hoàn tất việc xem xét đơn kiện của Bộ Tư pháp về việc cấm Đảng Cộng sản Ukraine hoạt động. 

Thông cáo cho biết: "Tòa án hoàn toàn chấp nhận đơn kiện của Bộ Tư pháp Ukraine, cấm Đảng Cộng sản Ukraine hoạt động". Vụ việc này được xem xét với sự tham gia của bên thứ ba là Ủy viên Nhân quyền của Quốc hội Ukraine. 

Ngày 8/7/2014, Bộ Tư pháp Ukraine và Cơ quan đăng ký Ukrgosreestr đã kiện lên Tòa hành chính khu vực Kiev yêu cầu cấm Đảng Cộng sản hoạt động trên lãnh thổ Ukraine. Ngày 30/9, Tòa hành chính khu vực Kiev theo đơn kiện của Bộ Tư pháp đã đình chỉ hoạt động của Đảng Cộng sản Ukraine (mới) và Đảng Cộng sản công nông.

Theo Komersant

Trưởng đại diện JICA mơ an tâm ăn rau Việt

(Tin tức thời sự) - "Với tư cách là một người sống tại Hà Nội, nguyện vọng của tôi chính là có thể an tâm ăn rau", Trưởng đại diện JICA Mori Mutsuya chia sẻ.

• Rau dại bờ bụi miền Tây đi 'chuyên cơ' ra Hà Nội
• Rau sạch VietGAP đổ cho bò: Đường tới nghĩa địa rất gần

Trong buổi họp báo về hợp tác nông nghiệp giữa Nhật Bản và Việt Nam tổ chức ngày 16/12 tại Hà Nội, Trưởng đại diện Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) Mutsuya đã chia sẻ những băn khoăn cá nhân khi tiêu dùng nông sản ở Việt Nam và những vấn đề nông nghiệp mà phía Nhật Bản quan tâm.

Tình trạng lạm dụng thuốc tăng trưởng, thuốc bảo vệ thực vật, nhất là thuốc kích thích tại Việt Nam đã trở nên báo động

Thời báo Kinh tế Sài Gòn dẫn lời ông: "Trước tiên là độ an toàn. Với tư cách là một người sống tại Hà Nội, nguyện vọng của tôi chính là có thể an tâm ăn rau. Tiếp theo là mức độ chế biến thấp, với trên 90% sản phẩm được tiêu thụ chưa qua chế biến và chưa tạo được giá trị gia tăng cao. Thu nhập của người dân tăng cao, cuộc sống hàng ngày càng bận rộn thì nhu cầu về sản phẩm chế biến ngày càng cao...

Bên cạnh tiềm năng trong lĩnh vực nông nghiệp, có cản trở nào cho sự phát triển của nông nghiệp hay không?

Xử lý sau thu hoạch chưa đầy đủ. Ví dụ, không có cơ sở bảo quản lạnh khiến tình trạng rau hỏng khi tới thị trường tiêu thụ trầm trọng hơn. Sản phẩm nông nghiệp không được phân loại, nên giá thành sản phẩm tốt cũng như sản phẩm kém đều giống nhau, làm mất dần ý thức cải thiện chất lượng của người sản xuất.

Do nghi ngờ về tính an toàn, nên cho dù có sản xuất rau an toàn cũng không có thị trường để bán được giá cao.

Tiêu thụ hàng hóa phức tạp. Ví dụ, thương lái thu mua, số tiền đã trừ chi phí và bán hàng mấy ngày sau mới được trả, nên người nông dân không thể dự toán được lợi nhuận của mình nên ngại đầu tư tiếp tục sản xuất.

Cho dù mục tiêu là hướng tới xuất khẩu, thì với giá đầu vào như đất và phân bón cao, thì năng lực cạnh tranh cũng không có. Những nội dung trên đây mới chỉ là một ví dụ, ngoài ra còn rất nhiều các vấn đề khác".

Lời chia sẻ của Trưởng đại diện JICA cũng chính là nỗi lo của người dân Việt Nam về nông sản bấy lâu nay, đặc biệt là vấn đề an toàn. Đích thân Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã trực tiếp đi xem người nông dân trồng rau ở ngoại thành Hà Nội và vùng lân cận, và ông phải thừa nhận rằng đúng là có chuyện "rau hai luống":  "Luống cho mình và luống để bán. Luống cho mình xấu hơn, luống để bán xanh hơn”.

Phó Thủ tướng cho rằng: "Suy cho cùng người nông dân cũng vì lợi ích thôi. Hôm nay họ bán được thì vẫn để 2 luống rau nhưng ngày mai không ai mua nữa thì phải thay đổi".

Theo Phó Thủ tướng, khu bếp của nhiều gia đình trung lưu ở Việt Nam hiện nay luôn có chiếc máy lọc nước riêng.

“Họ cũng thường mua rau tại cửa hàng rau sạch. Nhiều người nhờ người thân ở quê để có nguồn rau, thịt riêng. Tôi không biết uống rượu nên không phân biệt được, nhưng bạn tôi nói rượu càng đắt thì rượu giả càng nhiều. Nhiều người khuyên giờ đi đâu uống rượu thì uống rượu rẻ tiền thôi", ông cho hay.

Mặt khác, Phó Thủ tướng cho rằng Việt Nam sát với Trung Quốc nên việc kiểm soát thuốc tăng trưởng, thuốc bảo vệ thực vật, nhất là thuốc kích thích, gia vị nhập lậu vô cùng khó.

“Tôi đã làm chủ tịch một tỉnh có biên giới sát Trung Quốc rồi, những loại hàng đó không qua hải quan đâu. Bên kia là Trung Quốc, bên này Việt Nam, nói tiếng giống nhau không phân biệt được, chỉ lội nước là sang”, Phó Thủ tướng cho biết.

Các mặt hàng trong siêu thị cũng cơ bản tốt. Tuy nhiên Việt Nam lại ngược với hầu hết các nước khi 80% lượng thực phẩm tiêu thụ đến từ các chợ nhỏ lẻ chứ không phải siêu thị.

Trong khi việc kiểm soát sản xuất, phân phối cho 80% thị trường nhỏ lẻ này rất khó khăn. Tình trạng nhập lậu thuốc tăng trưởng, thuốc bảo vệ thực vật vẫn diễn ra tràn lan.

Ông cho rằng: "Cách tốt nhất để cảnh báo cho người dân là trong tất cả các chợ có đặt thiết bị thử để người nào nghi ngờ thì có thể vào đó thử; nếu thực phẩm không sạch thì sẽ không mua nữa”.

Tại kỳ họp Quốc hội vừa qua, đại biểu Trần Ngọc Vinh (Hải Phòng) đã phải đau xót thốt lên rằng: "Có thể nói con đường từ dạ dày đến nghĩa địa của mỗi người chúng ta chưa bao giờ lại trở nên ngắn và dễ dàng đến thế!".

Minh Thái

Mỹ “im lặng” thế giới lo, Mỹ “ra tay” thế giới chấn động

Đăng Bởi Một Thế Giới - 06:03 18-12-2015

Ảnh minh họa từ Internet

Khi Mỹ im lặng, cả thế giới dõi theo lo sợ. Khi Mỹ bất giờ ra quyết định thì toàn cầu chấn động. Mỗi bước đi của Mỹ luôn là thách thức đặt tất cả những điều bất định khó lường.

Có thể bạn quan tâm

>> Video: Trực tiếp xét xử vụ thảm sát 6 người ở Bình Phước

>> Fed tăng lãi suất lên gấp đôi, sau gần một thập niên giữ nguyên

>>  Vụ thảm sát Bình Phước: Tòa tuyên án tử hình Dương và Tiến

Trong câu chuyện lãi suất, mỗi lần Fed họp là một lần chấn động, các thị trường thế giới đã nín thở theo dõi từng hành động của Mỹ. Quyết định hôm 16.12 (theo giờ địa phương) của nữ chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) Janet Yellen về chính sách lãi suất đã mở ra một thời kỳ mới, bớt bất định nhưng vẫn còn nhiều thách thức.

Nín thở lo lắng

Cuối cùng, Fed đã quyết định tăng lãi suất cơ bản thêm 0,25%, từ mức 0-0,25% lên 2,25-0,5%, chính thức chấm dứt thời kỳ tiền tệ giá rẻ kéo dài 7 năm qua.

Quyết định này đã giải tỏa tình trạng nín thở chờ đợi và phỏng đoán của hầu hết các thị trường kéo dài trong cả chục tháng qua, mở ra một thời kỳ rõ ràng hơn.

Trong cả một năm trước đó, các thị trường tài chính, ngoại hối, chứng khoán, hàng hóa… nhiều nước biến động khôn lường, liên tục chấn động trước, trong và sau mỗi phiên họp của Fed. USD liên tục tăng mạnh so với hầu hết các đồng tiền khác trên thế giới.

USD tăng ngay cả khi giới đầu tư đón nhận một lời phát biểu tại một buổi nói chuyện bên lề của người đứng đầu Fed hoặc một vài chuyên gia có uy tín trong hệ thống NH liên bang Mỹ.

Xu hướng tăng giá của đồng USD bắt đầu từ giữa năm 2014. Thị trường đã có sự nhạy cảm nhất định khi nền kinh tế Mỹ phát đi những tín hiệu hồi phục rõ ràng. GDP quý II/2014 của Mỹ đã bất ngờ tăng vọt 4,2%, một bước nhảy vọt so với mức tăng trưởng âm 2,1% của quý trước đó.

Tuy nhiên, xu hướng rõ ràng nhất bắt đầu từ cuối 2014, khi mà chủ tịch Fed Janet Yellen không còn dùng tới cụm từ “cam kết giữ lãi suất ở mức gần 0% trong một thời gian đáng kể”, mà thay bằng “kiên nhẫn chờ thời gian thích hợp”.

Cùng với việc Fed chấm dứt chương trình nới lỏng định lượng của Mỹ và trái với nỗ lực “bơm tiền” cứu kinh tế và khủng hoảng tại các nước, trong năm 2014, nhiều đồng tiền đã giảm hàng chục phần trăm so với USD như: Lira Thổ Nhĩ Kỹ, rand Nam Phi, real Brazil, hryvnia Ukraine, rúp Nga…

Tới giữa tháng 3.2015, từ “kiên nhẫn” đã không còn, thị trường tài chính thế giới ngay lập tức chao đảo. Khi đó, chỉ số US Dollar Index (DXY) lần đầu tiên trong 5 năm vọt lên chạm ngưỡng 100 điểm, thay vì mức 80 điểm trước đó chưa tới một năm. Hàng loạt các đồng tiền đồng loạt giảm giá mạnh. Cùng với cú sốc phá giá đồng nhân dân tệ (NDT) Trung Quốc, hàng loạt các đồng tiền như rupiah của Indonesia, ringgit của Malaysia… mất cả chục phần trăm xuống mức thấp nhất trong 1-2 thập kỷ.

Trong 3 kỳ họp hồi tháng 9, tháng 10 và tháng 11.2015 của Fed, thế giới càng rối khi bà Yellen không đưa ra một thông tin nào rõ ràng thực sự về một kế hoạch thắt chặt chính sách tiền tệ. Sự chần chừ của Fed có lẽ có nguồn gốc từ cú phá giá đồng NDT hồi giữa tháng 8. Các thị trường liên tục chao đảo, liên tục đảo chiều lên xuống sau những những sự ngóng chờ rồi những quyết định hoãn nâng lãi suất.

Dầu tăng giảm, vàng lên xuống, euro, NDT liên tục nhảy múa.

Mỹ tăng lãi suất, thách thức thế giới

Quyết định tăng lãi suất của Fed đã chính thức xác định một thời kỳ rõ ràng hơn trên thị trường tài chính thế giới. Dự kiến trong 2016 Fed sẽ tăng từ 2 đến 4 lần với mức tăng tương tự. Có nghĩa là, Fed sẽ tăng thêm 0,5% cho tới 1% vào năm sau. Lãi suất có thể đạt 1,375% vào cuối năm sau.

Chính sách tiền tệ của Mỹ giờ đây rõ ràng hơn. Đón nhận một thời kỳ mới, các thị trường đã không phản ứng mạnh, thậm chí còn tích cực. Chứng khoán Mỹ đều tăng khoảng 1% kết thúc phiên 16.12, trong khi trên thị trường châu Á, các TTCK lớn trong khu vực, như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc đều lên điểm ngay.

Sau khi tăng lên trên 6,5 NDT, sáng 17.12 đồng NDT của Trung Quốc đã xuống còn 6,45 NDT/USD. VND của Việt Nam trên thị trường tự do lên 22.750 đồng/USD vào đầu buổi sáng cũng đã xuống 22.720 đồng lúc gần trưa…

Tâm lý trên hầu khắp các thị trường là lạc quan, nhẹ nhõm, bớt đi một nhân tố bất định. Tuy nhiên, sau quyết định của Fed, xu hướng dài hạn của USD vẫn không đổi là: tăng giá. Trong khi đó, các đồng tiền khác, vàng, dầu… khó thoát khỏi xu hướng giảm.

Xu hướng rõ ràng hơn nhưng theo nhiều chuyên gia, thị trường tài chính thế giới vẫn còn nhiều bất an. Ngay chính trong một con đường khá sáng rõ của Fed vẫn còn những sự bất định. Câu hỏi hiện nay được đặt ra là: tốc độ tăng lãi suất của Fed sẽ như nào, mức độ “từ từ” ra sao, điểm cuối của chu kỳ tăng lãi suất là khi nào, kéo dài bao lâu…

Một vài tháng nữa khi quyết định của Fed bắt đầu phát huy tác động, hàng loạt các thị trường thấy rõ ảnh hưởng. Thị trường lãi suất thương mại, tái cấp vốn, rồi cả cả các thị trường lãi suất liên NH trên thế giới như LIBOR cũng bị chịu tác động. Tất cả sẽ thay đổi. Nhiều lĩnh vực như sản xuất và năng lượng… cũng sẽ bị ảnh hưởng do USD tăng giá.

Một nỗi lo với các nền kinh tế mới nổi là dòng vốn sẽ chảy ngược trở về Mỹ khi USD mạnh lên. Lãi suất USD tăng có thể sẽ khiến các nền kinh tế này khan vốn phục vụ cho thúc đẩy tăng trưởng. Khối nợ khổng lồ lên tới hàng ngàn tỉ USD sẽ là gánh nặng hơn đối với nhiều quốc gia.

Bên cạnh đó, thế giới cũng còn phải lo lắng với ông lớn Trung Quốc. Nước này vẫn đang rập rình thả đồng NDT theo hướng giảm giá để thúc đẩy xuất khẩu, vực dậy nền kinh tế đang giảm tốc ở mức độ chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ qua.

Mỹ đã không trì hoãn tăng lãi suất, Fed đã không chờ Trung Quốc ổn định. Thế giới thở phào vì nền kinh tế đầu tàu của thế giới hồi phục vững chắc. Tuy nhiên, một nền kinh tế Trung Quốc vẫn đang tiềm ẩn nhiều bất ổn khó lường.

V. Minh/VNN

Chelsea sa thải HLV Mourinho

 - Nhà ĐKVĐ Premier League vừa quyết định sa thải HLV Jose Mourinho sau chuỗi kết quả nghèo nàn của Chelsea ở giai đoạn đầu mùa bóng 2015/16.

Abramovich từ chối "bơm" tiền cứu Mourinho

Lãnh đạo Chelsea họp 9 tiếng chốt tương lai Mourinho

Chelsea và Mourinho: Vật nhau xuống bùn

Mourinho cay đắng: "Cầu thủ Chelsea đã phản bội tôi"

Mourinho chính thức dàn hòa với Diego Costa

Mới hồi tháng 5 vừa qua, "người đặc biệt" cùng các học trò bước lên đỉnh vinh quang Ngoại hạng. Tuy nhiên, trận thua trên sân Leicester cuối tuần trước đã làm tràn ly thất vọng, khi Chelsea tụt xuống vị trí thứ 16 trên BXH, chỉ hơn nhóm cầm đèn đỏ đúng 1 điểm.

Mourinho phải ra đi sau khi Chelsea thi đấu bết bát mùa này

Trong mùa hè vừa qua, Mourinho mới ký tiếp hợp đồng 4 năm với The Blues. Thế nên, với quyết định sa thải ngay lập tức, tỷ phú Abramovich sẽ phải bồi thường cho nhà cầm quân người Bồ số tiền lên đến 40 triệu bảng.

Đây cũng là lần thứ hai Mourinho rời Stamford Bridge trong tâm thế kẻ thất bại, sau giai đoạn đầu hồi năm 2007. Phát biểu cuối cùng trước lúc bay ghế, ông thừa nhận bị chính các học trò phản bội mình dẫn đến hàng loạt kết quả tệ hại.

Các số báo ra ngày hôm qua cho biết, cựu HLV Tottenham - Juande Ramos nhiều khả năng sẽ được chỉ định làm HLV tạm quyền của Chelsea cho đến cuối mùa.

Tuy nhiên, thông tin gần gũi Abramovich cho hay, Guus Hiddink mới là người được ông chủ người Nga chọn mặt gửi vàng.

Thông báo từ phía Chelsea có đoạn: "Đội bóng thành London muốn gửi lời cảm ơn Jose Mourinho vì những gì ông đã làm cho CLB kể từ năm 2013.

Với 3 chức vô địch Ngoại hạng, cúp FA, Community Shield và 3 League Cup giành được trong 3 thời kỳ huấn luyện The Blues, Mourinho chính là chiến lược gia thành công nhất trong lịch sử 110 năm của Chelsea.

Nhưng Mourinho và lãnh đạo đội bóng nhất trí rằng, kết quả từ đầu mùa là không tốt. Đôi bên đều thống nhất nên chấm dứt hợp đồng ở thời điểm hiện tại.

Chelsea gửi những lời chúc tốt đẹp nhất đến Mourinho và luôn tôn trọng, quý mến ông ở CLB. Bất kỳ lúc nào, Jose cũng được chào đón nồng hậu tại Stamford Bridge." 

* Tiếp tục cập nhật và chỉnh sửa

T.A

Gửi đôla vào ngân hàng không còn được hưởng lãi

Từ 18/12, trần lãi suất tiền gửi đôla Mỹ với cá nhân giảm về 0% thay vì 0,25% một năm như trước đây, theo quyết định vừa được Ngân hàng Nhà nước đưa ra sau khi FED tăng lãi suất USD.

• Ngành dược, điện, xi măng... bất lợi khi FED tăng lãi suất / Phó thống đốc: Tỷ giá kịch trần do chờ đợi quyết định của FED

Cuối ngày 17/12, Ngân hàng Nhà nước ra thông báo điều chỉnh trần lãi suất tiền gửi với đôla Mỹ. Theo đó, từ 18/12, mức lãi suất áp dụng đối với tiền gửi của cá nhân là 0% thay vì 0,25% một năm. Lãi suất gửi đôla của các doanh nghiệp, tổ chức cao nhất vẫn là 0%.

Quyết định này được Ngân hàng Nhà nước đưa ra chưa đầy 24 giờ sau khi Cục dự trữ Liên bang Mỹ (FED) thông báo tăng 0,25% lãi suất USD. Theo lý giải của nhà điều hành, động thái này nhằm tiếp tục thực hiện các giải pháp đồng bộ thực hiện chủ trương chống đôla hóa của Chính phủ, chuyển từ quan hệ huy động - cho vay bằng ngoại tệ sang quan hệ mua - bán bằng ngoại tệ.

Trước đó, cách đây hơn 2 tháng, Ngân hàng Nhà nước cũng vừa hạ trần lãi suất tiền gửi đôla Mỹ áp dụng cho các cá nhân từ 0,75% xuống 0,25% và các tổ chức từ 0,25% xuống 0% một năm khi tình trạng găm giữ đôla của các doanh nghiệp xuất hiện.

Vài ngày gần đây, tỷ giá trên thị trường ngân hàng nóng trở lại và luôn kịch trần ở mức 22.547 đồng một đôla Mỹ. Tuy nhiên, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng ngày 17/12 một lần nữa vẫn đưa ra thông điệp cho rằng cung cầu ngoại tệ trên thị trường vẫn ổn định.

Theo bà Nguyễn Thị Hồng, cung cầu ngoại tệ vẫn đang có những diễn biến tích cực. "Chúng ta có xuất siêu khoảng 500 triệu USD trong tháng 10 và tiếp tục xuất siêu khoảng 260 triệu USD trong tháng 11. Số liệu về giải ngân vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện tăng trên 17% so với cùng kỳ. Dòng kiều hối tiếp tục đổ vào Việt Nam", bà cho biết. Vị lãnh đạo này cho rằng, giá đôla tăng kịch trần là do thị trường xuất hiện tâm lý kỳ vọng tỷ giá tăng trước phiên họp chính sách của FED và khả năng Mỹ tăng lãi suất.

Thanh Thanh Lan